این فعالیت های ملاتونین مثبت و در ارتباط با افزایش میزان تخمک گذاری (زونیگا و همکاران، ۲۰۰۲) افزایش فعالیت لوتئالی (دوروتوین و همکاران، ۱۹۹۷؛ ابسیا و همکاران، ۲۰۰۲) و افزایش زیست پذیری جنین‌ها هستند.
۱-۴-۲ روش های عقیم سازی در سگ نر:
خیلی تکنیک ها برای عقیم سازی سگ ها ارائه شده است که هر کدام برای جراح و بیمار مزایا و معایبی دارد از جمله: ۱٫جراحی ۲٫شیمیایی ۳٫ایمنی
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۲-۴-۲تعیین زمان مناسب
در حالیکه مطالعات بی خطر بودن اخته کردن سگ نر را در سن ۷ هفتگی نشان داده اند مطالعات آینده نگر طولانی مدتی درباره سن اخته کردن سگهای نر وجود ندارد. سگهای بدون صاحب باید قبل از پیدا کردن و انتقال به خانه صاحب جدیدشان اخته شوند. سگ های صاحب دار هم باید مورد به مورد ارزیابی شوند و مزایا و معایب کار بررسی شود.
۳-۴-۲تعیین زمان مناسب عمل جراحی
از ۲ ماهگی که بیضه به طور کامل وارد اسکروتوم می شود میتوان عمل جراحی را انجام داد ولی بعضی ها اعتقاد دارند که اگر سگ بالغ تر شود بهتر است زیرا اگر قبل از بلوغ اخته شوند به حداکثر رشد خود نمی رسند و احتمال چاقی نیز افزایش می یابد.
۴-۴-۲تکنیک های جراحی
تکنیک های بسیاری برای جراحی عقیم سازی درسگ ها وگربه ها تعریف شده است که هر تکنیک یکسری مزایا و معایب برای جراح و بیمار دارد. تکنیک هایی که شرح داده شده عبارتند از:
۱- اخته کردن[۱]
۲- برداشت گنادها در سن پایین[۲]
۳- وازکتومی[۳]
اخته کردن سگ به صورت باز یا بسته انجام می شود. بیضه ها پایین آورده می شوند و برش در خط میانی بر روی پوست ایجاد می شود. مزیت تکنیک بسته ساده بودن آن است و تونیکا واژینالیس جداری باز نمی شود و کمترین خطر آلودگی محوطه شکمی وجود دارد. از عیبهای روش بسته این است که لیگاتور رگها اطمینان کمتری دارد و ممکن است باز شود رگ ها با بافت تونیک احاطه شده و به عضله کریمستر وصل شده است.
گاهی برداشت گنادها در سنین پایین انجام می شود. ترجیح داده می شود که اخته کردن در سگ بالغ انجام شود زیرا بیضه توله سگ ها قابل حرکت و پیدا کردن ان سخت است. قبل از شروع جراحی حتما بایذ بیضه ها لمس شود که در کیسه بیضه وجود داشته باشند. اگر یکی یا هر دو بیضه وارد کیسه نشده باشند برای اخته کردن می توان از روش استاندارد جراحی موارد نهان بیضگی[۴] استفاده کرد.
وارکتومی به روش جراحی شامل برداشتن قسمتی از مجرای دفران است که باعث می شود اسپرم در هنگام جفتگیری خارج نشود و صفات جنسی نر و رفتارهای سگ نر ادامه می یابد. در سگ و گربه وازکتومی ترجیح داده می شود.
۱-۵-۲مزایای عقیم سازی به روش جراحی در سگ نر
شامل کاهش وقوع رفتارهای دوجنس و کاهش قوع بیماری های بیضهو پروستات است. رفتارهای مختص دوجنس شامل پریدن ولگردی و نشانه گذاری با ادرار است.
در سگ های نر تومور بیضه خیلی شایع با میزان وقوع ۹٫% است. تومورهای بیضه در سگهای مسن دیده میشود و به ندرت بذخیم هستند که اخته کردن درمان این تومورهاست. بیماری پروستات در سگهای نر اخته نشده خیلی شایع است. تا سن ۶ سالگی ۷۵ تا ۸۰ درصد سگهای نر اخته نشده علایم بافت شناسی و بالینی بزرگ شدگی خوش خیم پروستات را دارند. بزرگ شدگی خوش خیم پروستات معمولا همراه با پروستات میکند که همراه با بیماری زایی قابل توجهی است. اخته کردن درمان بزرگ شدگی خوش خیم پروستات ست و برطرف شدن التهاب پروستات را تسریع میکند.
۲-۵-۲معایب عقیم سازی به روش جراحی در سگ نر
شامل عوارض احتمالی حین عمل و بعد ان میباشد از جمله:
-
- بیهوشی که برای سگهای سالم به طور معمول انجام میگیرد و در سگهای مسن خطر ان بیشتر است.
-
- خونریزی
از عروق اسپرماتیک:خونریزی به داخل شکم انجام میگیرد
از پوشش مهبلی یا بافتهای زیر جلدی:باعث تورم کیسه بیضه می شود.
-
- تورم کیسه بیضه
به علت وجود فضای مرده پی امد متداولی دارد.
معمولا به وسیله خون یا مایعات اماسی ایجاد می شود.
وقوع ان را میتوان با خون بندی به حداقل رساند.
-
- باز شدن زخم
به علت روش نادرست بخیه زدن یا اسیب زدن به وسیله خود سگ
۱-۶-۲کنترل شیمیایی تولید مثل سگ نر
کنترل باروری بعنوان یک اصطلاح گسترده برای موارد پیشگیری از بارداری که مانع تولید فرزند جدید، با حفظ پتانسیل باروری مادر استفاده می شود[۵]و هم در مورد عقیم سازی که هدف ایجاد یک حیوان نابارور می باشد بکار می رود (مونسون وهمکاران،۲۰۰۶ ؛کوتزلر و همکاران،۲۰۰۶).
کنترل باروری را می توان از طریق جراحی عقیم سازی وهم از طریق عقیم سازی شیمیایی بدست آورد. در مقایسه با جراحی عقیم سازی، مواد شیمیایی پیشگیری از بارداری بی خطر و ارزان تر است. و خطرات عمل جراحی شامل: بیهوشی، عوارض عمل، خطرات برای پرسنل و هزینه عمل را دارا نمی باشد (کتی و ممان،۲۰۱۰؛ اشمیت و همکاران،۲۰۰۹؛ کوتزلرو وود،۲۰۰۶).
در سال های اخیر مواد شیمیایی پیشگیری از بارداری و هم چنین تمایل روزافزون عمومی در جایگزین هایی برای جراحی عقیم سازی درحیوانات خانگی و وحشی بیشتر شده است. (ناز و همکاران،۲۰۰۵). براساس شواهد نظری، تمایل روز افزون به استفاده از عقیم سازی شیمیایی، بخصوص در مناطقی که در آن مراقبت های دامپزشکی گسترده در دسترس نیست و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه نمی باشد در حال گسترش است (لوی و همکاران،۲۰۱۱). ناتوانی در کنترل تولید مثل حیوانات در یک جمعیت نسبتا زیاد از طریق جراحی عقیم سازی نیز یک فاکتور موثر در گسترش روزافزون استفاده این مواد می باشد (منز و همکاران،۲۰۰۸). گرچه مطالعات نشان می دهد که جراحی عقیم سازی بخوبی می تواند با کاهش تعداد توله سگ و هم چنین کاهش انتقال بیماری ها همراه باشد ولی در واقع گران تر از روش تزریقی می باشد ( منز و همکاران،۲۰۰۸). برخی از صاحبان سگ ها ممکن است بدلیل ابراز همدردی و بروز تغییرات رفتاری سگ تمایلی به استفاده از عمل جراحی، بدون در نظر گرفتن مساله هزینه آن، نداشته باشند (سوتال و همکاران،۲۰۰۵).
۲-۶-۲ویژگی های مطلوب عقیم سازی به روش شیمیایی
از بروز نشانه های فحلی و مسائل مرتبط با آن مثل رفتار پرخاشگرانه برای مردم و سایر حیوانات، و مزاحمت ها و… جلوگیری می کند (معافی، ۱۳۸۶). مانع تجمع حیوانات ولگرد در اطراف منازل می شود. (معانی، ۱۳۸۶). در سگ و گربه و در هر دو جنس امکان پذیر است با اتمام دوره مصرف دارو،حیوان می تواند مجددا فحل شود و جفت گیری نماید (معافی، ۱۳۸۶). از لحاظ فنی عملی امکان پذیر است. امکان تولید این مواد در مقیاس بزرگ وجود دارد. ازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می باشد. اثر بخشی خوب (موفقیت بالا در حیوانات درمان شده) دارد و از نظر فرمولاسیون امکان ذخیره و حمل و نقل در شرایط مزرعه را دارا می باشد.
۳-۶-۲معایب عقیم سازی به روش شیمیایی
نیاز به تزریقات مکرر یا تجویز منظم قرص دارد. در صورت استفاده طولانی مدت و مکرر برخی داروهای بویژه پروژستاژن ها ممکن است عوارض جانبی بویژه دررحم ایجاد شود. این روش جایگزین عقیم کردن از طریق جراحی نمی باشد. برای جلوگیری یا قطع اولین فحلی در حیوانات توصیه نمی شود. برخی داروها برای این کار ممکن است باعث نئوپلازی یا سرطان غدد پستانی گردند (معانی، ۸۶). داروها و روش های خاصی وجود دارد که می توانند سبب جلوگیری از وقوع فحلی و در نتیجه جلوگیری از آّبستنی شوند. این داروها و مواد به روش های مختلف مصرف می شوند و دامپزشکان روش های خاص خود را در استفاده از این داروها دارند (معانی، ۸۶).
۴-۶-۲ویژگی های ماده مناسب برای کنترل اندازه جمعیت و باروری
عوارض جانبی روی فیزیولوژی، رفتار، و جان جیوان نداشته باشد. وقتی تک دوز تجویز می شود موثر باشد. حیوانات برای یک سال یا بیشتر نابارور باقی بمانند. بی خطر و مطمئن باشد. از بروز فعالیت تولید مثلی در هر دو جنس پیشگیری کند. هیچ تأثیری روی داروها یا واکسن های دیگر نداشته باشد. نسبتاً ارزان قیمت برای تولید و ارائه باشد. به صورت کاشتنی (ایمپلنت) یا تجویز از راه دهان در دسترس باشد. از لحاظ شیمیایی پایدار باشد (کالام و همکاران،۲۰۱۳).
۵-۶-۲روش های عقیم سازی شیمیایی
-درمان های هورمونی توسط: پروژسترون ،آندروژن،آگونیست و آنتاگونیست GnRH
- پیشگیری از باروری یا روش های ایمنی شناسی یا ایمنی زایی
- استفاده از مواد شیمیایی (گلوکونات روی، کلسیم کلرید و…)
- ایجاد سدهای فیزیکی مکانیکی
- استفاده از توکسین های کنژوگه شده.
