متمایز می سازد. این احساس متمایز بودن هم در سطح (شخصی) و هم در سطح اجتماعی قابل شناسایی است. به این معنا “تصور مثبت یا منفی فرد در خصوص امکان حفظ عناصر ذاتی (شخصیت فردی و اجتماعی) در اینجا نشان از وجود یا عدم امنیت تلقی میشود”
اهمیت این مؤلفه از این جهت است که هر شخص علاقمند است عناصر ذاتی (شخصیتی) خود را تداوم بخشد و ثبات، هماهنگی و یکپارچگی آن را حفظ کند.
به طور خلاصه می توان از مطالب عنوان شده برداشت نمود که مؤلفه های امنیت اجتماعی (رفاه، جرائم، اعتماد، و هویت) را بیشتر بایستی در سطح فرد و با رجوع به ذهنیت، نظر و رای او اندازه گیری کرد.
ششم: بهداشت روانی و امنیت اجتماعی
امنیت اجتماعی با بهداشت روانی ارتباط مستقیم دارد. همه افراد در زندگی به دنبال آرامش میگردند و این آرامش را در سایه امنیت اجتماعی کسب می کنند. این آرامش را خود انسان ها به خود و دیگران می توانند ارائه دهند، اگر هر یک از افراد جامعه اصول و قواعد بهداشت روانی را رعایت کنند و این اصول در خانواده و روابط اجتماعی افراد نیز حاکم باشد می توانیم جامعه اسلامی داشته باشیم. بهداشت روانی نیز به کلیه تدابیری که به پیشگیری از وقوع بیماری های روانی، و اثرات مخرب آن در فرد و جامعه است گفته می شود و در نهایت این پیشگیری به “آرامش” منجر می شود.
بهداشت روانی در پنج حوزه معنا و مفهوم پیدا می کنند:
۱: ارتباط با دیگران
۲: قوانین رفتار
۳: رضایت از زندگی
۴: امنیت اجتماعی
۵: هدفمندی در زندگی (منافی،۱۳۸۲: ص۲۹).
عوامل مؤثر در بهداشت روانی که در نهایت منجر به امنیت و رفاه و آسایش فردی و اجتماعی می شود عبارتند:
۱: داشتن تصور مثبت از خود
۲: روابط اجتماعی سالم
۳: ارضای نیازهای روحانی احساسات مذهبی نیروی آدمی را دو چندان میکند.
۴: وجود نشاط و شادمانی
۵: کسب موفقیت در زندگی انسان های موفق هم “احساس امنیت” میکنند و هم احساس خوشبختی در زندگی دارند.
۶: رعایت نظم در زندگی به آرامش و امنیت بهداشتی کمک می کند.
۷: ابراز علاقه و محبت به همدیگر نیز محیط امن عاطفی و اجتماعی را سبب می گردد (منافی،۱۳۸۲ : ص۲۳).
۲-۳-۲ امنیت در اسلام
۲-۳-۲-۱ جایگاه امنیت از منظر قرآن کریم
قرآن یکی از اهداف استقرار حاکمیت خدا و استخلاف صالحان و طرح کلی امامت را تحقق امنیت معرفی کرده است (نور/۵۵) و نیز به توطئه گران و قانون شکنان هشدار می دهد که با این روش زندگی از موهبت امنیت محروم می شوید (نحل/۴).
حال که موهبت امنیت از فاسقان، قانون شکنان و توطئه گران سلب شد، بنابراین باید احساس امنیت، نصیب صالحان و مومنان گردد. قرآن درآیه دیگری به این حقیقت تصریح می کند و آن را یکی از برکات نازله خداوندی بر مومنان می شمارد (فتح/۴).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
به جهت جایگاه والای امنیت اجتماعی در جامعه بشری، قرآن دستور می دهد که در راه خدا و رهایی مستضعفان قیام نمایند و یکی از اهداف و پیامدهای این حرکت بزرگ را تأمین امنیت به شمار آوردند. (بقره/۱۹۹).
۲-۳-۲-۲ جایگاه امنیت در روایات
پیشوایان معزز اسلام در خصوص امنیت بسیار سخن گفته اند.
رسول گرامی اسلام (ص) فرمود: «نعمتان مکفورتاالامن و الافیه» (مجلسی جلد،۷۸،۱۷۰) {دو نعمت است که ارزش آن بر مردم پوشیده است، یکی نعمت امنیت و دومی نعمت سلامتی}
امام علی (ع) فرمود:
«کسی را که آگاه شوم بر یکی از صفات خوب و استوار است، می پذیرم و از نداشتن صفات دیگرش در میگذرم و صرف نظر می کنم، ولی از نداشتن عقل و دین چشم نمی پوشم، چون که جدایی از دین، دایی از امنیت اجتماعی است و زندگی با هراس گوارا نیست و فقدان عقل فقدان زندگی است زیرا بی خردان فقط با بردگان مقایسه میشوند و بس.»
* موانع تحقق امنیت اجتماعی از منظر امام علی (ع):
۱: سستی و تنبلی در دفاع ملی (نامه۵۳)
۲: روحیه مقدم بر امام داشتن (خطبه۲۵)
۳: بی ایمانی و یا کم رنگ شدن ایمان و تعهد دینی مسلمانان (خطبه۲۷)
۴: جنگ افروزی (غررالحکم ج ۵،ص۴۲۱)
۵: بی توجهی و غفلت از وجود دشمن (غررالحکم ج ۵: ص۴۲۱)
۶: اختلاف داخلی (غررالحکم ج ۵: ص۴۲۱)
۷: فساد کارگزاران (غررالحکم ج ۵: ص۴۲۱)
۸: قانون شکنی (غررالحکم ج ۵: ص۱۸۵)
امام صادق (ع) فرمود: پنج چیز است که اگر یکی از این پنج چیز برقرار نباشد، زندگی ناقص و ناگوار است عقل نابود میشود و مایهءدل مشغولی می گردد: اولین پنج چیز، سلامتی و دومین آن امنیت است. (مجلسی جلد،۷۸: ص۱۷۰)
حضرت امام خمینی (قدس سره):
«تأمین امنیت کشور از بزرگترین کارهای ارزشمندی است که همه ما و همه کشور به آن مکلف هستیم»
مقام معظم رهبری در خصوص امنیت بیان می دارند:
«در همه شئون زندگی امنیت یک ضرورت برای انسان است. در دوران عبادت، در دوران سازندگی، در دوران تجارت، هر فعالیتی که انسان بخواهد بکند، محتاج امنیت است.»
۲-۳-۳ نشانه های تقابلی احساس امنیت
احساس ناامنی در تقابل با احساس امنیت است و همان گونه که احساس امنیت با نشانه های تحرک انگیز، پویای، هم گرایی، خوش بینی، امید به آینده، محبت، اعتماد و اطمینان و کوشش… شناخته شده و در فرد تبلور می یابد و جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد نشانه های احساس ناامنی نیز همان گونه فرد و متقابلا جامعه را از کژتابی های فرد متأثر میسازد، در همین ارتباط بعضی از روان شناسان معتقدند که احساس ناامنی یک احساس مجرد و محدود نیست بلکه احساس پیچیده و مرکبی است که باید به عنوان یکی از صفات اصلی
شخصیت انسان محسوب گردد. در این میان ابراهام مزلو از اولین کسانی بود که در این زمینه نظارات اساسی ارائه و چهارده نشانه برای ناامنی بر شمرده است (مهدی زاده،۱۳۸۲: ص۲۶).
-
- ۱: احساس طرد شدن، مورد عشق و علاقه دیگران نبودن
-
- ۲: احساس تنهایی
-
- ۳: احساس اینکه دائما در معرض خطر است
-
- ۴: ادراک دنیا به عنوان مکانی تاریک، خصمانه و خطرناک
-
- ۵: دیدن دیگران به عنوان افراد بد، شیطان و خودخواه
- ۶: احساس عدم اعتماد و حسادت و بخل