این ضریب نسبت قطر دایره ای هم سطح حوضه به طول حداکثر جریان L است و از طریق زیر بدست می آید:

D: قطر دایره همسطح حوضه
L: طولانی ترین آبراهه (کیلومتر)
A: مساحت حوضه آبخیز بر حسب کیلومتر مربع

۴-۶-۳-۶ ارتفاع حوضه (پستی و بلندی)

ارتفاع نقش مهمی در مقدار و نوع بارندگی به میزان تبخیر و تعرق و وضعیت پوشش گیاهی حوضه داشته و در نتیجه روی ضریب رواناب اثر می گذارد (مهدوی، ۱۳۸۱، ص۲۰۱).
ارتفاع حوضه نسبت به سطح دریا نشان دهنده موقعیت اقلیمی آن حوضه است. در حوضه های مناطق مرتفع نه تنها بارندگی بیش از حوضه های پست است بلکه در قلل ارتفاعات غالبا نزولات جوی به صورت برف می باشد که هیدرولوژی آن متفاوت با رگبار است و ذوب تدریجی آن نقش بسیار مهمی در تامین آب زیرزمینی دارد. (علیزاده، ۱۳۸۵، ص ۴۷۱)
توزیع ارتفاعی حوضه، ارتفاع خروجی و بلند ترین حوضه از سطح دریا بدلیل تاثیری که بر روی نزولات جوی در نهایت رواناب دارد، از اهمیت زیاد، برخوردار است (دفتر فنی جنگلداری منابع طبیعی گیلان، ۱۳۸۲، ص۱۶).
۴-۶-۳-۶-۱ ارتفاع متوسط حوضه
بر حسب تعریف ارتفاع متوسط حوضه رقومی است که ۵۰درصد مساحت اراضی حوضه ارتفاعی بالاتر از آن و ۵۰ درصد مساحت ارتفاعی پایین تر از آن داشته باشند (علیزاده، ۱۳۸۵، ص۴۷۱)
ارتفاع متوسط به روش های مختلفی تعیین می گردد ساده ترین روش محاسبه میانگین ارتفاع حداقل و حداکثر حوضه است (مهدوی، ۱۳۸۱، ص ۲۰۱)
ارتفاع متوسط به روش مستقیم از فرمول زیر بدست می آید.
= ارتفاع متوسط
 = ارتفاع متوسط
که در آن
H_max: ارتفاع بالاترین نقطه حوضه
H_min: ارتفاع پایین ترین نقطه حوضه
برای بدست آوردن ارتفاع متوسط وزنی حوضه به این طریق غمل می شود. 

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

A_i: مساحت جزئی بین دو خط ارتفاعی
H_i: متوسط ارتفاع در جزء A_i
همچنین برای محاسبه میانگین وزنی ارتفاع حوضه، ارتفاع متوسط هر طبقه در مساحت آن ضرب شده و حاصل جمع آنها، به سطح حوضه تقسیم می شود میانگین وزنی حوضه آبریزذیلکی رود برابر است با ۶/۹۳۹ متر می باشد.

نقشه ۴-۷ نقشه هیپسومتری

۴-۶-۳-۷٫ شیب حوضه

شیب حوضه نقش اساسی در میزان رواناب، مقدار نفوذ، شدت سیلاب و میزان فرسایش دارد. (مهدوی، ۱۳۸۱، ص۶).
یکی از عوامل اصلی موثر در مقدار جریان آب شیب رودخانه می باشد. در یک آبخیز شیب اصلی رودخانه علاوه براینکه زمان تمرکز تاثیر دارد در شیب منحنی پایین رونده یا افت هیدروگراف نیز موثر است. هر چه شیب عمومی آبخیز افزایش یابد زمان تجمع کوتاه تر می شود. زیرا آب در شیب های تند سریع تر حرکت کرده و زودتر به محل خروجی می رسد. بنابراین در آبخیز های با شیب تند نسبت له آبخیز‎های تقریبا مسطح می توان انتظار دبی بالاتر را داشت. به علاوه چون نفوذ آب نیز در شیب های تند کمتر است مقدار دبی مورد انتظار باز هم افزایش می یابد. باید در نظر داشت که در حوضه های بزرگ این کاهش زمان تمرکز در اثر افزایش شیب نسبت به زمان پیمایش آب در مسیر اصلی رودخانه بسیار کم و اندک است اما در حوضه های کوچک در مقدار دبی تاثیر فوق العاده ای می گذارد. هر حوضه دارای شیب متوسط، شیب ناخالص و خالص و متوسط وزنی می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود (رفاهی، ۱۳۸۲، ص۲۰۶).
۴-۶-۳-۷-۱ شیب متوسط حوضه
اگر حداکثر ارتفاع حوضه H_max (کیلومتر) و حداقل ارتفاع آن H_min (کیلومتر) و مساحت حوضه (A) (کیلومتر مربع) باشد. شیب متوسط حوضه از فرمول زیر محاسبه می شود. (علیزاده، ۱۳۸۲، ص۲۰۷)

برای حوضه ذیلکی رود خواهیم داشت:

۴-۶-۳-۷-۲ شیب ناخالص حوضه (شیب طولی)
شیب طولی نیز عامل موثر دیگری در زمان تمرکز حوضه بوده و روی شکل هیدروگراف اثر می گذارد (مهدوی، ۱۳۸۱، ص) از نسبت اختلاف ارتفاع بین دو نقطه ابتدایی و انتهایی حوضه در طول فاصله افقی آن دو نقطه بدست می آید. (علیپور، ۱۳۸۰، ص )

S: شیب متوسط رودخانه و آبراهه اصلی به درصد (شیب ناخالص)
ZΔ: اختلاف ارتفاع بین نقطه شروع آبراهه اصلی و نقطه خروجی حوضه به متر
L: طول آبراهه اصلی بر حسب کیلومتر
با توجه به فرمول فوق شیب ناخالص حوضه ذیلکی رود برابر است با: ۱/۹

۴-۶-۳-۷-۳ شیب خالص رودخانه اصلی
شیب خالص یا واقعی تانژانت زاویه مثلثی قائم الزاویه است که سطح آن برابر سطح زیر منحنی پروفیل طولی رودخانه و قاعده آن برابر طول کلی رودخانه است. برای تعیین شیب خالص یا واقعی از ترسیم پروفیل طولی رودخانه استفاده شده است. شیب خالص یا واقعی همیشه کمتر از شیب ناخالص است.