اما با توجه نتایج تحلیل کواریانس در جدول ۴۲-۴ نشان میدهد، مقدار F بدست آمده برای تفاوت میانگین نمرات “رابطه جنسی نا ایمن” بین دو گروه آزمایش و کنترل، ۷۶۲/۱ است و سطح معنیداری این مقدار با درجه آزادی ۱ و ۲۴بالاتر از ۰۵/۰ میباشد (۱۹۶/۰= p، ۷۶۲/۱= (۲۴و ۱F (). بنابراین تفاوت میانگین نمرات “رابطه جنسی نا ایمن” بین گروه آزمایش و کنترل معنیدار نیست و میتوان گفت که آموزش تاب آوری تأثیر معنیداری بر کاهش رابطه جنسی نا ایمن در دانشآموزان دختر ندارد.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
ج- آموزش تاب آوری بر کاهش مصرف مواد در دانشآموزان مؤثر است.
جدول ۴۳-۴: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات مصرف مواد
متغیر | گروه | n | X | SE | F | df | P | η۲ |
مصرف مواد | آزمایش | ۱۵ | ۸۲/۲ | ۲۹/۰ | ۰۳۱/۱۲ | ۲۴و۱ | ۰۰۲/۰ | ۳۲۵/۰ |
کنترل | ۱۵ | ۳۱/۴ | ۲۹/۰ |
با توجه به اطلاعات جدول ۴۳-۴ مشاهده میشود که میانگین تعدیل شده نمرات “مصرف مواد” در دانش آموزان گروه آزمایش۸۲/۲و در دانش آموزان گروه کنترل ۳۱/۴ میباشد.
همچنین با توجه نتایج تحلیل کواریانس در جدول ۴۳-۴ نشان میدهد، مقدار F بدست آمده برای تفاوت میانگین نمرات “مصرف مواد” بین دو گروه آزمایش و کنترل، ۰۳۱/۱۲ است و سطح معنیداری این مقدار با درجه آزادی ۱ و ۲۴پایینتر از ۰۵/۰ میباشد (۰۰۲/۰= p، ۰۳۱/۱۲= (۲۴و ۱F (). بنابراین تفاوت میانگین نمرات “مصرف مواد” بین گروه آزمایش و کنترل معنیدار است و با ۹۵ درصد اطمینان میتوان گفت که آموزش تابآوری به طور معنیداری باعث کاهش میزان مصرف مواد در دانش آموزان دختر میشود. با توجه به مقدار مجذور اتا، میزان این تأثیر ۳۳ درصد است.
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
۱-۵ مقدمه
هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مؤلفههای تاب آوری بر کیفیت زندگی و کاهش رفتارهای پرخطر در دانش آموزان دختر بود. بنابراین در این فصل به بحث و تبیین هر یک از فرضیههای پژوهش و مؤلفه های آنها پرداخته میشود.
۲-۵ بحث و نتیجه گیری
۱-۲-۵ فرضیه اول: آموزش مؤلفههای تاب آوری بر افزایش کیفیت زندگی دانش آموزان دختر مؤثر است.
فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر تأثیر آموزش تاب آوری بر سطح کیفیت زندگی با ۹۵ درصد اطمینان(۰۰۱/۰= p) تأیید گردید. باید اشاره کرد که بین تاب آوری و کیفیت زندگی رابطه معناداری وجود داشت به نحوی که با افزایش میزان تاب آوری، کیفیت زندگی هم در دانش آموزان دختر افزایش مییافت. نتایج بدست آمده در این پژوهش با یافتههای رحیمیان بوگر(۱۳۸۷)؛ کاوه،(۱۳۸۸)؛ اریکسون و لینداسترام(۲۰۰۷)، عبدالغدیر و همکاران (۲۰۰۹) اُو و همکاران (۲۰۰۲) کاوه و همکاران (۱۳۹۰)، سامانی و همکاران (۲۰۰۶) و جوکار[۱۴۲](۲۰۰۸)، حق رنجبر و همکاران (۱۳۹۰)، مؤمنی و شهبازی راد(۱۳۹۱)،حسینی قمی و همکاران (۱۳۸۹) همخوانی دارد. از دلایل اثربخشی آموزش تاب آوری بر کیفیت زندگی، ممکن است ایجاد راهبردهای کنار آمدن و سازوکارهای دفاعی بهتر در افراد باشد. همچنین یکی از دلایل و تبیینهای تأثیر مداخلههای حیطه تاب آوری این است که اغلب این مداخلهها در سبک اسناد افراد تغییراتی ایجاد میکنند. کرولی و همکاران (۲۰۰۳) دریافته اند سرسختی روانی بر سازوکارهای دفاعی افراد، اثر دارد و باعث میشود آنها از سازوکارهای دفاعی بهتری مانند ارزیابی مجدد مثبت، استفاده کنند. طبق نظر مک کلا و همکاران (۲۰۰۵) آموزشهایی که به عضو مراقب در زمینه کاهش فشار روانی داده میشود، میتواند کیفیت زندگی او را افزایش دهد. اغلب مداخلههای حیطه تاب آوری در سبک اسناد افراد، تغییراتی ایجاد میکنند. ماستن(۲۰۰۱) تاب آوری افراد را عامل توانمندی آنان در راستای تغییر نتایج حوادث ناگوار در جهت مثبت و کمک به حفظ سلامتی شخص میداند. فرایبرگ و همکاران(۲۰۰۶) نیز معتقدند که تاب آوری، ظرفیت و توانمندی افراد را برای تغییر، صرف نظر از خطرات تهدیدکننده را افزایش میدهد. همچنین تفسیر مثبت هیجانات منفی توسط افراد تاب آور میتواند زمینههای سلامتی را در آنان فراهم سازد. از آن جایی که کیفیت زندگی در بر دارنده رضایت از زندگی است، ممکن است تاب آوری با تأثیر بر نوع احساسها و هیجانهای فرد، باعث نگرش مثبت و در نتیجه رضایت از زندگی شود، حتی گاهی با کاهش احساس استرس، موجبات خرسندی و رضایت را برای افراد فراهم سازد و موجب ارتقاء کیفیت زندگی شود. (رحیمیان بوگر و اصغر نژاد فرید۱۳۸۷). خودکارامدی به عنوان عاملی مؤثر بر کیفیت زندگی، درک فرد از مهارتها و توانایی هایش در انجام موفقیت آمیز عملکردی شایسته تأثیر دارد. به عبارت دیگر خودکارآمدی بر درک، عملکرد، رفتارهای سازگارانه، انتخاب محیط و شرایطی که افراد تلاش میکنند تا به آن دست یابند اثر میگذارد. خودآگاهی نیز به عنوان یکی دیگر از مؤلفه های تاب آوری به فرد کمک می کند تا بر نقاط ضعف و نقاط قوت خود شناخت پیدا کرده و در جهت جبران نقاط ضعف خود تلاش کند، بنابراین زمانی که فرد از تمام ویژگی های خود آگاه می شود و سعی دارد آنها را به نقاط مثبت ویژگی های خود تبدیل کند، کیفیت زندگی او دستخوش تغییر می شود و در جهت مثبت افزایش می یابد.
آموزش تاب آوری با ۹۵ درصد اطمینان(۰۱۴/۰= p) به طور معنی داری باعث افزایش میزان سلامت جسمانی در دانش آموزان دختر میشود. نتیجه بدست آمده با یافتههای اریکسون و لینداسترام (۲۰۰۶)، استنسما، هیجر و استالن[۱۴۳] (۲۰۰۷)، و رحیمیان بوگر و اصغرنژاد فرید(۱۳۸۷)، یی، ویتالیانو، اسمیت و وینگرک[۱۴۴](۲۰۰۸) همخوان است که دریافته اند احساس یکپارچگی، سرسختی روانی و تاب آوری با سلامت جسمانی و روانی ، همبستگی دارد.
کنترل هیجانات به عنوان یکی از مؤلفه های تاب آوری تأثیر مثبتی بر روی سلامت جسمانی دارد به طور مثال هیجانی مانند استرس اگر کنترل نشود اثرات نامطلوبی بر روی جسم می گذارد، و هیجاناتی مانند خشم می توانند ضربان قلب را در افراد مستعد به شکل بیمارگونه یا حتی کشنده ای تغییر دهند و جان فرد را به خطر بیندازند همچنین باعث بروز علام جسمی دیگری می شوند که عوارض جبران ناپذیری را به بار می آورند. بنابراین کنترل هیجانات می تواند بر روی سلامت جسمانی تأثیر مطلوبی داشته باشد.
ارتباط اجتماعی و پیوندهای دوستی بین افراد می توانند پیش بینی کننده سلامت جسم در افراد باشد معمولاً افرادی که دوستان بیشتری دارند، استرس ها و فشارهای زندگی را کمتر متحمل می شوند از آن جایی که سلامت جسم و روان بر روی هم تأثیر می گذارند بنابراین افرادی که بیشتر از حمایت های دوستان بهره مند می شوند از سلامت جسمانی بالاتری برخوردارند.
نتایج بیانگر معناداری آموزش تاب آوری بر سلامت روان دانش آموزان است و با ۹۵ درصد اطمینان (۰۴۰/۰= p) تأیید گردید. میتوان گفت آموزش تاب آوری باعث افزایش سلامت روان میشود. نتیجه بدست آمده با یافته های سلیمی بجستانی(۱۳۸۸)، رحیمیان بوگر،(۱۳۸۷)، یامیزاکی، سوکجیما، میزو، ابوشیدا و فوکوهارا[۱۴۵](۲۰۰۵)؛ عرفه و همکاران (۲۰۰۸)؛ آزادی و آزاد (۱۳۸۹)، حمید، کیخسروانی، بابامیری و مصطفی دهقانی(۱۳۹۱)، کاوه و همکاران (۱۳۹۰)، توگاد و فردریکسون)۲۰۰۷)، سامانی، جوکار و صحراگرد ( ۱۳۸۶)، بشارت، صالحی، شاه محمدی، نادعلی و زبردست (۱۳۸۷)، زرین کلک ( ۱۳۸۹)، ماستن(۲۰۰۱) همخوانی دارد. پژوهشهای انجام شده گویای آن هستند که افراد دارای تاب آوری بالا، در شرایط استرس زا و موقعیتهای ناگوار سلامت روانشناختی خود را حفظ میکنند و دارای سازگاری روانشناختی هستند. بنابراین، تاب آوری از طریق کاهش هیجانات منفی میتواند سلامت روان را افزایش دهد. به باور استرنبرگ و بری (۱۹۹۴) با آموزش مهارتهایی همانند مهارت های ارتباطی، مقابله، جرأت بخشی و ابراز وجود میتوان تاب آوری و به دنبال آن سطح سلامت افراد را افزایش داد (به نقل از سامانی و همکاران،۱۳۸۶).
خودآگاهی، مدیریت استرس و مهارت حل مساله نقش بسزایی در تامین سلامت روانی افراد دارد. از این میان به نظر میرسد خودآگاهی و شناخت از خود نقش پررنگتری در تضمین سلامت روانی افراد ایفا میکند؛ چرا که کسانی که به خودشناسی مناسبی از خود رسیدهاند غالبا میتوانند شرایط بحرانی زندگی خود را کنترل و از پس مشکلات نیز برآیند.